Manastir Grgeteg
Komentara: 1 | Autor: ajmonegde |
(5)
Oceni lokaciju
(3.2)
Detaljan opis
Manastir Gregeteg je po legendi osnovao despot Vuk Grgurević (Zmaj Ognjeni Vuk) da bi ovde smestio svoga slepog oca Grgura Brankovića, hilandarskog monaha Germana. Tačna godina izgradnje manastira se ne zna, ali se pretpostavlja da je manastir sagrađen između 1459 I 1521. godine, tačnije negde posle pada Despotovine a pre turskog osvajanja Srema. Tokom svoje istorije manastir Grgeteg je vrlo često bio pribežište za kaluđere koji su pod naletom Turaka bežali iz Srbije. Tako je ma
Manastir Grgeteg
Ulazna kapija u portu manastira, preko koje se vidi zvonik sa pozlaćenim krstom....photo:N&N
astir Grgeteg 1739. godine primio bratstvo manastira Slanci. U ovaj manastir su takođe sklanjane i vredne relikvije pa su iste godine iz pridvorne kapele beogradske mitropolije u Grgeteg prenete i njihove prestone ikone. Manastir nije uspevao da ostane netaknut tokom vekova. Za vreme
rong>tursko – austrijskog rata 1683-1699. godine, manastir su zapalili Turci 1688. godine, posle čega biva napušten.
Kada je 1691. godine odlukom austrijskog cara Lepoloda, poklonjen Isaiji Đakoviću, počinje njegova obnova. Manastir se ponovo naseljava i obnavlja crkva i konaci. Crkva koju je sagradio Isaija Đaković bila je od kamena, sa dva kubeta.
Pod je bio popločan opekama, a zidovi okrečeni. Zna
se da je postojao ikonostas, koji nije sačuvan i ne zna se kako je izgledao. U nekim spisima se pominju ikone tog prvog ikonostasa kao “proste molerie”, što dovodi do zaključka da su bile jednostavne i male umetničke vrednosti. 1744. godine Jakov Orfelin izrađuje nov ikonostas koji je na sebi imao 85 ikona, a danas su od njega ostale samo 2 ikone i to prestone ikone sv. Nikole i sv. Jovana (rađene na drvetu). Pretpostavlja se da je očuvanje ovog ikonostasa bilo nemoguće zbog toga što je bio rađena na zidanoj podlozi.
Za današji izgled manastira Grgeteg zaslužan je arhimandrit Ilarion Ruvarac, poznati istoričar, koji je zapo
čeo restauraciju manastira 1899. godine. Tada je urađen i treći ikonostas od osnivanja crkve, koji je sa umetničke strane i najvredniji, jer ga je živopisao akademski slikar Uroš Predić. Živopisanje je trajalo 2 godine od 1902-1904. godine. Na ovom ikonostasu se nalazi 21 ikona.
Stare sačuvane drvene prestone ikone koje su do tada bile u nivou carskih dveri, Predić je nasuprot dotadašnjem običaju postavio iznad carskih dveri. Pored toga Predić je oslikao samo dva najvažnija događaja Rođenje i Vaskrsenje Hristovo. Unutrašnjost crkve nije živopisana, ali je kompletna unutrašnjost crkve ukrašena mnogobrojnim floralnim ukrasima. Ikonostas je sagrađen od kombinacije mermera, gipsa i kovanog gvožđa, tako da je drvo veoma malo zastupljeno ( carske i sporedne dveri).
U središtu ikonostasa nalazi se velika ikona na kojoj je prikazana Tajna večera sa Isusom u sredini čiji lik apsolutno dominira. Prestonih ikona ima ukupno 4 (sv. Nikola, Bogorodica, Isus, Jovan Krstitelj) i one se nalaze u drugoj zoni (u prvoj nema ikona - izuzev na carskim dverima). U gornjoj zoni nalazi se velika ikona Svetog Trojstva, a sa strane Hristovo vaskrsenje i Hristovo rođenje. Na vrhu ikonostasa je veliki krst sa raspećem, a oko njega su dve manje ikone. Manastir Grgeteg nije imao mnogo dragocenosti, ali je njihova vrednost bila veoma velika.
Pred II svetski rat u njemu se nalazio epitrahilj kojeg je radila Jelena Crnojević (1533. godine) od crvene svile. On se danas nalazi u muzeju Pravoslavne crkve u Beogradu. Vez na njemu je goblenski rad rađen više svilom nego metalnom žicom (kod ostalih epitrahilja na Fruškoj gori je obratno).
Na epitrahilju su izvezeni Deisis i apostoli. Čini se da je vezilja pokušala da upotrebom raznih boja imitira boje zografa na ikoni. Obnova crkve je urađena po projektima zagrebačkog arhitekte Hermana Bolea. Svečano osvećenje manastira je obavljeno 10. juna 1901. godine. Na osvećenju su prisustvovala velika imena tog vremena mitropolit Georgije Branković , Antonije Hadzić, pesnik Laza Kostić, bački episkop Mitrofan (Šević, 1900-18 ), nastojatelji svih fruškogorskih manastira i mnogi drugi. Arhimandrit Ilarion Ruvarac nakon ovog svečanog osvećenja nije još dugo živeo i umire 1905. godine.
Njegov grob (sa skromnim spomenikom) danas se nalazi na brežuljku iznad manastira. Tokom II svetskog rada ovaj manastir je doživeo velika i teška oštećenja. Najveću štetu pretrpeo je zvonik koji je srušen do temelja. Zbog toga je novi otvoreni zvonik postavljen pod starim borovima, koji je bio u funkciji sve do 2002. godine, kada je obnovljen stari.
Obnova manastira počela je 1953.godine. Manastir se obnavlja postepeno pa su tako 1988. godine izvršeni konzervatorsko-restauratorski radovi. Obnovom manastirskog hrama, započetom 1987, crkva je građevinski sanirana, a dekoracija u njoj rekonstruisana. Tokom 1994. su obnovljeni i manastirski konaci. Galeriju slika možete pogledati ovde.
Manastir Grgeteg
Zvonik u manastiru sa pozlatom godina kada je izvršena rekonstrukcija....photo:stankovic
Kada je 1691. godine odlukom austrijskog cara Lepoloda, poklonjen Isaiji Đakoviću, počinje njegova obnova. Manastir se ponovo naseljava i obnavlja crkva i konaci. Crkva koju je sagradio Isaija Đaković bila je od kamena, sa dva kubeta.
Pod je bio popločan opekama, a zidovi okrečeni. Zna
Manastir Grgeteg
Dobro sakriven na obroncima Fruške gore...photo:gastony
Za današji izgled manastira Grgeteg zaslužan je arhimandrit Ilarion Ruvarac, poznati istoričar, koji je zapo
Manastir Grgeteg
Crkva preobraženja gospodnjeg - Skit manastira Grgeteg...photo:dgunjic
Stare sačuvane drvene prestone ikone koje su do tada bile u nivou carskih dveri, Predić je nasuprot dotadašnjem običaju postavio iznad carskih dveri. Pored toga Predić je oslikao samo dva najvažnija događaja Rođenje i Vaskrsenje Hristovo. Unutrašnjost crkve nije živopisana, ali je kompletna unutrašnjost crkve ukrašena mnogobrojnim floralnim ukrasima. Ikonostas je sagrađen od kombinacije mermera, gipsa i kovanog gvožđa, tako da je drvo veoma malo zastupljeno ( carske i sporedne dveri).
U središtu ikonostasa nalazi se velika ikona na kojoj je prikazana Tajna večera sa Isusom u sredini čiji lik apsolutno dominira. Prestonih ikona ima ukupno 4 (sv. Nikola, Bogorodica, Isus, Jovan Krstitelj) i one se nalaze u drugoj zoni (u prvoj nema ikona - izuzev na carskim dverima). U gornjoj zoni nalazi se velika ikona Svetog Trojstva, a sa strane Hristovo vaskrsenje i Hristovo rođenje. Na vrhu ikonostasa je veliki krst sa raspećem, a oko njega su dve manje ikone. Manastir Grgeteg nije imao mnogo dragocenosti, ali je njihova vrednost bila veoma velika.
Pred II svetski rat u njemu se nalazio epitrahilj kojeg je radila Jelena Crnojević (1533. godine) od crvene svile. On se danas nalazi u muzeju Pravoslavne crkve u Beogradu. Vez na njemu je goblenski rad rađen više svilom nego metalnom žicom (kod ostalih epitrahilja na Fruškoj gori je obratno).
Na epitrahilju su izvezeni Deisis i apostoli. Čini se da je vezilja pokušala da upotrebom raznih boja imitira boje zografa na ikoni. Obnova crkve je urađena po projektima zagrebačkog arhitekte Hermana Bolea. Svečano osvećenje manastira je obavljeno 10. juna 1901. godine. Na osvećenju su prisustvovala velika imena tog vremena mitropolit Georgije Branković , Antonije Hadzić, pesnik Laza Kostić, bački episkop Mitrofan (Šević, 1900-18 ), nastojatelji svih fruškogorskih manastira i mnogi drugi. Arhimandrit Ilarion Ruvarac nakon ovog svečanog osvećenja nije još dugo živeo i umire 1905. godine.
Njegov grob (sa skromnim spomenikom) danas se nalazi na brežuljku iznad manastira. Tokom II svetskog rada ovaj manastir je doživeo velika i teška oštećenja. Najveću štetu pretrpeo je zvonik koji je srušen do temelja. Zbog toga je novi otvoreni zvonik postavljen pod starim borovima, koji je bio u funkciji sve do 2002. godine, kada je obnovljen stari.
Obnova manastira počela je 1953.godine. Manastir se obnavlja postepeno pa su tako 1988. godine izvršeni konzervatorsko-restauratorski radovi. Obnovom manastirskog hrama, započetom 1987, crkva je građevinski sanirana, a dekoracija u njoj rekonstruisana. Tokom 1994. su obnovljeni i manastirski konaci. Galeriju slika možete pogledati ovde.
U blizini
| Manastir Krušedol5 km | 4 lava -Sremski Karlovci16 km | Salaš Stojišić20 km |
| Banja Vrdnik20 km | Stražilovo B. Radičević23 km | Dumbovački vodopad24 km |
| Petrovaradinska tvrđava26 km | Šakotinački vodopad32 km | Basiana32 km |
| Plaža Brioni - Sremska Mitrovica38 km | Sirmium38 km | Salaš 13739 km |
| Salaš 8441 km | Akva park Petroland50 km | Vinarija Vindulo50 km |
Opšte informacije
 |
Naziv | Grgeteg |
|
Adresa | 22406 Irig |
|
GPS Lokacija | 45°8'9.18''N 19°54'7.22''E |
|
Nadmorska visina | 274m |
|
Udaljenost | Irig 9km; Novi Sad 30km; Beograd 72km; Šabac 55km; Batrovci 84km |
|
Putni pravac | R130, lokalni put prema Grgetegu |
|
Parking | Ispred ulazne kapije nekoliko mesta, iza manastira 10 mesta |
|
Vreme posete | 09-17h |
|
Pristup hendikepiranih osoba | Ne |
|
Jezik | Srpski |
|
Turistički vodič | U turističkoj opštini Irig |
|
Infopult | U okviru suvenirnice |
|
Kontakt | 022/464-199 |
|
Suvenirnica | U priprati crkve |
|
Ulaz i ostale cene | Besplatan ulaz |
|
Način plaćanja | Gotovina |
|
Prenoćište | U selu Grgeteg i Irigu |
|
Zadužbinar | Zmaj Ognjeni Vuk |
|
Godina izgradnje | Između 1459 i 1521 |
|
Istorijat | Rušen 1688,1941-45 obnavljan 1691, 1899, 1987, 1994, 2002 |
|
Karakteristični detalji | Ikonostas oslikao Uroš Predić |
|
Arhitektonski stil | Barok |
|
Ikonostas | Rođenje i Vaskrsenje Hristovo |
|
Kapacitet | 50 ljudi u crkvi, 1000 u porti |
|
Crkva | Hram Prenosa moštiju svetog oca Nikolaja |
|
Konaci | Monaški konaci |
|
Manastirski kompleks | Konaci, crkva |
|
Sport i rekreacija | Šetanje |
|
Najbliži ugostiteljski objekat | U Irigu |
|
Najbliža prodavnica | U Irigu |
|
Najbliža banka - bankomat | U Irigu |
|
Najbliža benzinska stanica | U Irigu |
|
Najbliža pošta | U Irigu |
|
Najbliži lekar | U Irigu |
|
Najbliža česma | U porti manastira |
|
Najbliži autoservis | U Irigu |
|
Najbliži 92,93,94 | U Irigu |
Manifestacije
Ne postoje manifestacije vezane za ovu lokaciju (ne održavaju se)
Zanimljivosti
Episkopi iz Grgetega
Za ovaj manastir je vezano nekoliko interesantnih događaja. U njemu je 1730. godine umro arhimandrit Teodosije Pećanin u 108. godini. Od 17 arhimandrita Grgetega (do II svetskog rata) čak ih je 11 izabrano za episkope, a German Anđelić za patrijarha (1881-88 )
Nova i stara biblioteka
Manastir je takođe posedovao veliku biblioteku koja najvećim delom potiče od arhimandrita Ilariona Ruvarca. U vreme kad je on preuzimao manastir biblioteka je posedovala 904 knjige (svrstane u 414 naslova) od kojih je dobar deo rukopisnih. Tu biblioteku je on nazvao Starija biblioteka, a on sam formirao je Noviju biblioteku koja je brojala 819 knjiga (u 460 naslova).
Ilarion Ruvarac
Izuzetan istoričar i možda još i veći polemičar je i umro u Grgetegu. Njegov grob se nalazi na manastirskom groblju koje je smešteno na malom proplanku iznad manastira. Na ovom groblju, okruženom hrastovom šumom, ima desetak kamenih nadgrobnih spomenika među kojima onaj posvećen Ilarionu Ruvarcu ima posebno mesto.
Arh.lokaliteti
Banje
Bare - Ritovi
Bazeni
Brda
Česme
Crkve
Dvorci
Etno sela
Hoteli - Vile
Izvori - vrela
Jezera
Kanjoni
Muzeji
Ostalo
Parkovi
Pećine
Planinarski dom
Planinski vrhovi
Plaže
Restorani
Salaši
Spomenici
Sportski tereni
Staze 
Trgovi
Tvrđave - Gradovi
Vidikovci
Vinarije
Vodenice
Vodopadi
Komentar urednika
Komentar urednika
Prilikom obilaska ovog manastira ostali smo zapanjeni njegovom pozicijom. Na obroncima Fruške Gore sa sremačke strane, neprimetan. Tek par kilometara ispred samog manastira postaje uočljiv. Posebno je lep i interesantan put od Krušedolskog Prnjavora, prema Grgetegu. Iz ravnice odjednom idete nizbrdicom, a ispred Vas u daljini selo Grgeteg i manastir iznad njega. Izuzetan doživljaj. Sam manastir je renoviran, kao i njegovi konaci i u odličnom je stanju. Znamo da je manastir napravljen pre oko 500 godina, a opet u tako dobrom vizuelnom stanju je, kao da je napravljen pre nekoliko godinu. Nama najinteresantnija stvar je bila crkva u baroknom stilu. Nekako unutrašnjost izgleda zapanjujuće. Nema fresaka ali je ornamentika tako umereno urađena, prosto neverovatno. Sama crkva više podseća na dvor, da nije ikonostasa i oltara i da su nas uveli vezanih očiju, nikada ni pretpostavili ne bi da je u pitanju manastir. Ovoj lokaciji dajemo jaku peticu, zbog mesta u kome se nalazi, prilaza i samih objekata u okviru manastira. U Grgetegu malom sremačkom selu možete videti jata gusaka koje se šepure putem i pravi pravcati đeram i to na nekoliko metara od ulazne kapije manastira.