Ajmo Negde

Manastir Ljubostinja se nalazi u neposrednoj blizini Trstenika  i Vrnjačke Banje. Sagrađen je u dolini Ljubostinjske reke a posvećen Uspenju presvete Bogorodice. Zadužbinar manastira je Knjeginja Milica, koja je manastir sagradila od 1388. godine do 1405. godine. Manastir Ljubostinja je jedan od najznačajnih spomenika Moravske škole. U manastiru se nalaze grobovi knjeginje Milice, žene kneza Lazara,

i monahinje Jefimije, koje su se posle kosovske bitke ovde zamonašile. Sa njima su utočište našle i brojne udovice srpskih vlastelina izginulih u bitkama na Marici i Kosovu Polju. Ljubostinja je danas ženski manastir sa oko 50 monahinja koje se u njemu nalaze. Za ovaj manastir vezani su mnogi istorijski događaji a sigurno jedan od najznačajnih je poziv na ustanak za vreme Kočine bune. Nakon propasti bune Turci su spalili manastir da bi se osvetili.

Manastir tada doživljava poptuno uništenje, a većina fresaka biva uništena. Turci tada otkrivaju tajnu riznicu, u manastirskom zidu iza ikone, u kojoj je knjeginja Milica sakrila blago. Najznačajniji predmet koji su Turci opljačkali je kruna kneza Lazara, koja se danas nalazi u Instambulu.

Manastir Ljubostinja je trikonhalne osnove razvijenog tipa sa kupolom i pripratom. Zidan je pritesanim kamenom, dok su fasade premalterisane i islikane tako da imitiraju zidanje kamenom i opekom. Graditelj je protomajstor Rade Borović, poznati Rade Neimar iz narodnih srpskih pesama, čije se ime nalazi na pragu prolaza iz priprate u naos.

Živopis je samo delimično sačuvan, rađen je u dva navrata. U priprati se nalaze portreti kneza Lazara i kneginje Milice koje je načinio jeromonah Makarije. Od slikarskih dela sačuvana su još: "Veliki praznici", "Stradanja", "Čuda"...

U zlatu, na svili, Jefimija je izvezla ćivot za pokrov kneza Lazaru. Sada je ovo umetničko delo neprocenjive vrednosti izloženo u muzeju Srpske pravoslavne crkve u Beogradu. Takođe je ovde izvezena i zavesa kojom je knjeginja Milica darovala Hilandar.

I knjeginja Milica (Evgenija) i monahinja Jefimija inače velika spisateljica tog doba opevana u mnogim pesmama,  umrle su u ovom manastiru. Knjeginja Milica, sahranjena je na levoj strani ulaza u crkvu, dok se Jefimija nalazi na desnoj strani.

Legenda kaže da je Milica u trenutku smrti svoje najbolje drugarice, pesnikinje Jefimije, dala sarkofag koji je sebi namenila. Na sarkofagu je uklesan cvet ljiljana, koji simbolizuje devičanstvo, nevinost i koji se često pripisuje Bogorodici.

I danas se u molitvama ljubostinjskih monahinja pominju Evgenija i Jefimija, žena od kojih život ove svetinje i započe. Prvobitno slikarstvo koje je naručila kneginja Milica, sačuvano je u tamburu kubeta, a kasnije je doslikano, najverovatnije oko 1415. god. što se može zaključiti na osnovu ktitorskih i vladarskih portreta.

Ikonostas u manastirsikoj crkvi oslikao je 1822. Nikola Marković. Stariji konak koji se nalazi na zapadnoj strani manastira je monumentalna građevina iz vremena kneza Miloša Obrenovića. Fotografisanje unutrašnjosti nije dozvoljeno, a do skoro ni fotografisanje spoljašnjosti nije bilo dozvoljeno.